Producten Actieplan Aanpak meisjesslachtoffers van loverboys/mensenhandel in de zorg voor jeugd
Na de presentatie van het Actieplan ‘Aanpak meisjesslachtoffers van loverboys/mensenhandel in de zorg voor jeugd’ in december 2014, is door de commissie Azough in samenwerking met jeugdzorgorganisaties hard gewerkt om de producten te ontwikkelen die in het actieplan zijn toegezegd. Deze producten zijn in te zetten bij het realiseren van de actiepunten die de jeugdzorgorganisaties hebben afgesproken om de aanpak voor meisjesslachtoffers van loverboys/mensenhandel te optimaliseren.
Een van de belangrijkste actiepunten uit het actieplan is de registratie van (vermoedelijke) slachtoffers van loverboys/mensenhandel bij het Coördinatiecentrum Mensenhandel, kortweg CoMensha. CoMensha draagt in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie zorg voor de registratie van slachtoffers mensenhandel. CoMensha ontvangt van onder andere de politie, de Koninklijke Marechaussee en andere opsporingsdiensten en hulpverlenende instanties aanmeldingen van slachtoffers van mensenhandel. Om ook een zorgvuldig proces van aanmelden vanuit de jeugdzorgorganisaties te realiseren is een procedure opgesteld. Het begrip zorgvuldigheid in dit kader heeft onder andere te maken met privacyaspecten zoals toestemmingsvereisten, beveiligde gegevensuitwisseling en anonimiteit.
Registratie van (vermoedelijke) slachtoffers van loverboys/mensenhandel draagt bij aan het verkrijgen van een beeld van de aard en de omvang van de problematiek, waardoor beter kan worden ingezet op preventie en hulpverlening. CoMensha verwerkt de meldingen in dat kader geanonimiseerd ten behoeve van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen. Het bureau Nationaal Rapporteur is een onafhankelijk instituut en heeft van de regering als kerntaak gekregen de aard en omvang van mensenhandel in Nederland in kaart te brengen. Met de Nationaal Rapporteur is afgesproken dat zij periodiek een rapportage aan de jeugdzorg oplevert met daarin opgenomen kenmerken en aantallen slachtoffers.
Het proces van melden en registratie is voor de jeugdzorgorganisaties als volgt. Een professional signaleert dat een minderjarige feitelijk of vermoedelijk slachtoffer is van loverboys/mensenhandel. De minderjarige (16+) of diens ouder(s)/voogd(en) geeft/geven uitdrukkelijk toestemming na volledig geïnformeerd te zijn over het proces van melden. De professional meldt (bij toestemming) namens de organisatie gegevens bij CoMensha. Hiervoor is een meldformulier beschikbaar. CoMensha registreert de gegevens en draagt deze geanonimiseerd over aan de Nationaal Rapporteur Mensenhandel. De Nationaal Rapporteur analyseert de gegevens en rapporteert over de aard en de omvang.
Voor de beveiligde gegevensuitwisseling – concreet de aanmelding door een jeugdzorgorganisatie aan CoMensha – is de route via JeugdzorgNet beschikbaar. Een melding aan CoMensha vereist namelijk een beveiligde internetomgeving. JeugdzorgNet biedt hiervoor de meest geschikte omgeving. Medio november is de route operationeel.
De producten die door de commissie Azough gerealiseerd zijn, zijn:
- Handreiking samenwerking Politie en Justitie. Deze handreiking ondersteunt de actie rond het verbeteren van de samenwerking tussen de jeugdzorg en politie/justitie.
- Signaleringsinstrumentarium (Ris-L), handreiking en stappenplan. Deze producten ondersteunen de actie rond risicotaxatie en het aansluitend handelen volgens stappenplan.
- Handreiking, achtergrondinformatie, informatiebrochure voor ouders/meisjes en model toestemmingsverklaring voor melden van (vermoedelijke) slachtoffers. Deze producten ondersteunen de actie rond melding van slachtoffers bij CoMensha.
- Kwaliteitskader voor jeugdhulporganisaties die gespecialiseerde opvang en hulp bieden aan meisjesslachtoffers van loverboys/mensenhandel.
