Teleurstelling overheerst na jeugdzorgdebat

Nieuws 19 november 2019

Teleurstelling overheerste gisteren na het jeugdzorgdebat in de Tweede Kamer. Kamerleden misten het gevoel voor urgentie bij de bewindslieden: onderzoeken, nadere uitwerkingen en wetswijzigingen kosten veel tijd, terwijl er nú iets moet gebeuren. De massaal op de publieke tribune aanwezige wethouders waren na afloop teleurgesteld over het uitblijven van extra geld. De vakbondsdelegatie die het debat bijwoonde, stapte voortijdig boos op toen de ministers aan het woord waren, omdat het te veel over stelsels en systemen en te weinig over hun werk ging.

Het begrotingsdebat over jeugdzorg begon nog veelbelovend. De Tweede Kamerleden legden de vinger op de zere plek en benoemden de knelpunten die eerder door de jeugdbranches werden aangekaart. Dat er iets moet gebeuren, is voor iedereen duidelijk. De Kamerleden vroegen aandacht voor faire tarieven, terugdringen van administratieve lasten, voldoende structureel budget voor gemeenten en het ‘snoeiharde rapport’ van de Inspecties. Ministers De Jonge en Dekker verwezen veelal naar de lopende plannen en onderzoeken of naar hun nog uit te werken nieuwe voorstellen.

Niet terugdraaien, maar bijsturen

Er is geen sprake van plannen om de decentralisatie van de jeugdzorg terug te draaien, zo benadrukte minister De Jonge: ‘We gaan het niet terugdraaien, maar bijsturen en afmaken waaraan we begonnen zijn.’ Veel aandacht ging uit naar zijn voorstel om regionale en bovenregionale samenwerking dwingender op te leggen. Hoe hij dat precies wil doen, liet de minister nog helemaal open. In maart moet er een voorstel liggen dat samen met gemeenten en branches door het ministerie wordt opgesteld. De soep wordt dus een stuk minder heet gegeten dan de mediaoptredens van de minister anderhalve week geleden deden vermoeden. Dat leverde de minister veel kritiek op in de Tweede Kamer. De plannen zijn nog te vaag en het mediaoffensief heeft kwaad bloed gezet bij gemeenten, zo vonden veel Kamerleden. Andere Kamerleden hekelden de top-down-insteek van de plannen en vroegen zich af waarom gemeenten niet eerder zijn betrokken. Er waren ook Kamerleden juist teleurgesteld dat de minister zijn plannen tijdens het debat direct afzwakte. De wetswijziging over de regionale samenwerking moet voor de zomer van 2020 in consultatie gaan.

Motie: convenant voor korte termijn

De Kamer was er niet gerust op dat de plannen op korte termijn tot verbetering leiden, maar kreeg geen nieuwe toezeggingen van de minister. GroenLinks stelde voor om vooruitlopend op de door de ministers voorgestelde wetswijzigingen nu al afspraken met gemeenten en andere betrokkenen te maken over faire tarieven, regionale samenwerking, administratieve lasten, arbeidsmarktbeleid en de transformatie. Dit tijdelijke convenant, dat ook door de jeugdbranches werd voorgesteld, zou van extra financiële middelen voorzien moeten worden. Minister De Jonge ontraadde deze motie. De Tweede Kamer stemt op 26 november over deze en de andere ingediende moties.