“Wanneer oude reflexen worden losgelaten, ontstaan er mooie dingen”
Jeugdzorg Nederland maakte na de eerste coronagolf het online magazine ‘Jeugdzorg in coronatijd’. Een aantal leden vertelt hoe zij die periode hebben ervaren en wat ze hebben geleerd. Die lessen kunnen we goed gebruiken nu de crisis voortduurt.
Waar Nederland tijdens de coronacrisis stil kwam te liggen, staken de medewerkers van het platform ‘JIJ BENT’ de handen uit de mouwen. Zij koppelden hulpvragen van jongeren en hulpverleners aan vrijwilligers van buitenaf. Een pragmatische zoektocht om jongeren te helpen in coronatijd, in gesprek met Frank van Wijngaarden, een van de initiatiefnemers van ‘JIJ BENT’.
Het platform ‘JIJ BENT’ draait inmiddels een aantal jaar. Frank van Wijngaarden zag tijdens de lockdown een stuwmeer aan hulpvragen van jongeren ontstaan, maar aan de andere kant ook de enorme bereidwilligheid om te helpen van buitenaf. Van Wijngaarden: “We voelden als team de lockdown aankomen. Vlak na de aankondiging van de lockdown hebben we de koppen bij elkaar gestoken over wat er stond te gebeuren en vooral wat wij met ‘JIJ BENT’ hierin konden betekenen. We kregen in de eerste dagen na de lockdown zoveel vragen van hulpverleners over gezinnen in nood. Doordat zoveel bedrijven en instellingen dicht gingen, kwamen er gezinnen in de problemen. De basiszaken konden niet meer geregeld worden.”
“We besloten om ons platform te gebruiken om hierbij te helpen. Het idee achter ‘JIJ BENT’ is om de buitenwereld te verbinden met onze doelgroep; kwetsbare kinderen en jongeren. We willen uiteindelijk meer mensen in actie krijgen voor deze groep. Jeugdformaat kan het als jeugdhulporganisatie niet alleen, we hebben de buitenwereld nodig om echt verschil te maken voor deze jongeren. Iedereen kan iets doen om te helpen. Dat is onze insteek. Of je nu je gezin en huis openstelt als pleegouder, maatje voor een jongere wordt, of meehelpt met een actie of donatie. De noodzaak om dit te doen groeide tijdens de crisis enorm.
Praktische hulpvragen
Voor veel jongeren werd het door de lockdown lastig om hun dagelijkse zaken te blijven doen. Van Wijngaarden: “Door de lockdown hadden heel veel mensen extra tijd en aandacht voor onze boodschap. Mensen wilden heel graag iets doen. Dat was voor ons een extra kans om die twee groepen samen te brengen en om onze groep met ‘vrienden’ flink uit te breiden. We hebben een mail gestuurd naar alle hulpverleners met daarin het verzoek om alle vragen en ideeën naar ons te sturen. Aan de hand van die reacties hebben we oproepen gemaakt, en die hebben we uitgezet onder onze volgers. Het was echt letterlijk vraag en aanbod samenbrengen, soms zo simpel als ‘die boodschappen moeten naar dat adres’.”
“Daarnaast was er een groot tekort aan laptops, jongeren hadden dat nodig om het onderwijs op afstand te blijven volgen. Hier hebben we een speciale actie voor bedacht ‘Doneer je laptop’. Er zijn al veel initiatieven op dit gebied, maar die konden op zo’n korte termijn vaak niet leveren. We waren blij verrast met de grote hoeveelheid mensen die laptops doneerden. Via een oproep hebben we een groepje ICT-ers bereid gevonden om die laptops allemaal op te schonen zodat de jongeren er direct mee aan de slag konden. Zo hebben we in korte tijd heel veel jongeren weer in de digitale schoolbanken gekregen.”
Mond tot mondreclame
De hulpvragen van jongeren kwamen via hulpverleners bij ‘JIJ BENT’ terecht, ook de animo om mee te helpen vanaf buitenaf heeft Van Wijngaarden verbaasd. Van Wijngaarden: “De hulpverleners wisten ons in deze noodsituatie goed te vinden. Omdat ‘JIJ BENT’ al een aantal jaren draait, konden wij putten uit een bestand van een paar duizend vrijwilligers. Een deel van deze mensen had zich ooit opgegeven, maar hadden we nog niet eerder ingezet. Door de coronacrisis konden deze mensen ineens wel ingezet worden. We zijn de oproepen vanuit hulpverleners gaan delen onder deze groep mensen. Er daar kwamen zulke gave reacties op. Vaak was een oproep al binnen tien minuten ingevuld en opgepakt. We merkten dat het echt een mond-tot-mondreclame-effect had, er werd over gepraat en zo sloten steeds meer mensen zich aan bij het platform.”
Lessen uit de coronatijd
Een waardevolle periode voor het platform ‘JIJ BENT’, zo kijkt van Wijngaarden terug op de afgelopen maanden. De interesse voor het platform is gegroeid, maar hij zet tevens kanttekeningen door alle opgedane ervaringen. Van Wijngaarden: “We weten nu nog beter wat er mogelijk is, wat wel werkt en wat niet. Een belangrijke les is; hoe praktischer en persoonlijker je het maakt voor mensen, hoe meer ze willen doen om te helpen. Nu gaat het erom om dit vast te houden. Deze les geldt niet alleen voor ‘JIJ BENT’, maar ook voor Jeugdformaat. Het saamhorigheidsgevoel tussen vrijwilligers, hulpverleners en jongeren was zo gigantisch tijdens de eerste maanden van de crisis, dat wil je ook behouden. We merken dat de interesse vanuit andere regio’s en organisaties voor het concept ‘JIJ BENT’ gegroeid is. Ik vind dat heel mooi, het hogere doel van ‘JIJ BENT’ doel is dat we de toekomst voor die kwetsbare jongeren beter maken. En dat moeten we echt samen doen”.
‘Ik zag tijdens de start van de crisis de jeugdzorgcultuur echt uitvergroot terugkomen. De kracht die hulpverleners hebben om juist in op crisis in actie te komen, meteen te helpen en op te lossen. Maar ook de keerzijde. Hoe lastig het blijft om alle organisaties samen te brengen en de gezamenlijke missie te bepalen, ook voor een brancheorganisatie als Jeugdzorg Nederland. De marktwerking in de jeugdzorg heeft er voor gezorgd dat het vaak nog moeilijker is geworden om zaken samen te doen. Je hebt datzelfde hogere doel, maar onderaan de streep ben je ook elkaars concurrent”.
Het hogere doel van jeugdzorg
Van Wijngaarden ziet dat wanneer oude reflexen in de jeugdzorg worden losgelaten er mooie dingen kunnen ontstaan. Van Wijngaarden: “Natuurlijk kan aan een regionale organisatie niet gevraagd worden om landelijke problemen zelf op te lossen, daar heb je elkaar voor nodig. Maar die samenwerking kan wat mij betreft nog wel veel beter gefaciliteerd worden. Vanuit de overheid, vanuit de branche en door de buitenwereld veel intensiever te betrekken. Dat vraagt om een investering, voor langere termijn. Ik snap ook hoe lastig dat is, zeker nu. Maar ik ben er van overtuigd dat het veel oplevert. Bij ‘JIJ BENT’ zie je op kleine schaal al dat er dan hele mooie dingen ontstaan. Dan helpen wij elkaar waar nodig, allemaal omdat we hetzelfde doel voor ogen hebben; een betere toekomst voor kwetsbare jongeren.”
