Als morgen de JeugdzorgPlus stopt: Benjamin Witzand
Wat als de JeugdzorgPlus morgen stopt? Er is veel te doen over de gesloten jeugdhulp. De vraag naar deze zorg neemt af, maar is er nog steeds. Daarom moeten we verder gaan dan alleen maar roepen dat de JeugdzorgPlus moet stoppen. Om de discussie over dit onderwerp aan te jagen en verandering te stimuleren, vraagt Jeugdzorg Nederland aan verschillende betrokkenen hoe zij tegen dit vraagstuk aankijken. Welke alternatieven zijn er nodig als de gesloten jeugdhulp niet meer zou bestaan? Hoe gaat het op dit moment in de JeugdzorgPlus? Vandaag deel 11 met Benjamin Witzand.
Benjamin Witzand (24) is twee jaar clean en werkt als ervarings- en verslavingsdeskundige. Hij is oprichter en eigenaar van Good4Youth. In de JeugdzorgPlus zitten veel jongeren met verslavingsproblemen. Jonge mensen afhelpen van hun verslavingsproblematiek is ontzettend moeilijk, weet Benjamin. Hij vindt het niet verkeerd om ze een tijdje in een besloten setting te behandelen wanneer het echt niet anders kan, om te breken met het wereldje waarin ze zitten.
“Ik heb een heftig leventje gehad. Ik ben verslaafd geweest en crimineel. Om af te kicken heb ik in een verschillende klinieken gezeten. Op mijn 22ste ben ik hersteld van mijn verslaving. Nu werk ik als ervaringsdeskundige. Via mijn eigen bedrijf Good4Youth geef ik voorlichting en doe ik drugsinterventie-trajecten bij verslaafde mensen die geen hulp willen. Daarbij werk ik samen met een kliniek in Zuid-Afrika.
Ik was een sociale jongen, maar bepaalde wel de sfeer. Als ik er slecht bij zat, mocht iedereen het weten. Ik heb liefdevolle ouders en ben als kind niets tekort gekomen. Wel was ik supernieuwsgierig naar drugs. Blowen ontdekte ik op mijn dertiende. Ik begon uit verveling en nieuwsgierigheid. In het dorp waar ik opgroeide was weinig te doen. Mijn ouders hadden één duidelijke regel: geen drugs. Dus ging ik het stiekem doen. Omdat ik geen zin had in een baantje moest ik op andere manieren aan geld komen. Ik dealde en was betrokken bij oplichting, dat soort praktijken. Ik was een straatrat en trapte tegen het hele systeem aan.
De rechter besloot in 2014 om mij gesloten te plaatsen. Andere instellingen kregen geen vat op me. Toen ze me kwamen ophalen, ben ik er vandoor gegaan. Nog dezelfde dag ben ik opgepakt en naar het arrestantencomplex gebracht. Een paar dagen later werd ik een justitiebusje naar een JeugdzorgPlus-instelling gereden. Daar werd ik gefouilleerd en gevisiteerd. En toen direct de isoleer in. Het was geen fijne periode. Ik kende er niemand en er was een machocultuur. Ik was een jongen met veel praatjes, maar onder die bla bla zat een angstige jongen. Ik werd getest, er werd over mijn was geplast en ik raakte betrokken bij een knokpartij. Vanaf dat moment besloot ik dat niemand mij nog wat aan ging doen. Ik heb een knop omgezet, ik werd hard, maar ging ook verder met mijn drugsgebruik. Je kon daar makkelijk aan drugs komen.
Die periode is traumatiserend geweest op sommige momenten. Daar ben ik achter gekomen toen ik een jaar clean was. Daarvoor viel het me zwaar om erover te praten. Als je in de overlevingsstand staat, kun je ook niet goed nadenken en voelen. Maar die tijd heeft me ook dingen opgeleverd. Ik heb geleerd op mezelf te vertrouwen en voor mezelf op te komen. Je kunt daar anderhalf jaar zitten huilen, maar dat heeft geen zin.
Als we in Nederland morgen stoppen met gesloten jeugdzorg zal de nevenschade enorm zijn. Jongeren gaan onder andere criminele dingen doen om te overleven, thuissituaties zullen uit de hand lopen. Ik begrijp het als mensen zeggen dat we ermee moeten stoppen, maar het moet niet ondoordacht gebeuren. Ik ben niet pro gesloten jeugdzorg, ik heb er ook nare dingen meegemaakt, maar ik vind dat we realistisch moeten zijn. Wat is het alternatief? Kleinschalige zorg, specialistische ggz, meer pleeggezinnen? Dat is niet voor iedereen voldoende. Een jongere die geen hulp wil, verslaafd is of in kringen van criminaliteit of loverboys zit, loopt gewoon weg uit zo’n open setting.
Weinig instellingen zitten op deze doelgroep te wachten. Veel verslaafde jongeren zijn nog niet gemotiveerd, dan wordt het moeilijk. Verslaving is een gigantisch lastig probleem. De helft van de jongeren in de gesloten jeugdzorg kampt met verslavingsproblematiek. Veel instellingen komen niet verder dan pappen en nathouden. Ik ben ervan afgekomen via het Twaalf Stappen Minnesota Programma. Daar zoek je de oplossing in jezelf, maar voor jongeren is dat echt moeilijk, omdat ze er vaak nog niet voor open staan of hun bodem nog niet hebben bereikt. In mijn optiek zou je verslaafde jongeren met een gesloten machtiging bij elkaar op een terrein in aparte groepen moeten zetten. Daar moet je ze behandelen, vanuit verbinding en liefde, met deze methode en met inzet van ervaringsdeskundigen op het gebied van verslaving. Maar het zal altijd moeilijk blijven om een jongere het inzicht te geven dat drugsgebruik niet goed is. Pubers experimenteren en gaan onderuit. Toch krijgt een jongere misschien in zo’n setting inzichten waar hij later wat aan heeft. Zorg ook dat ze hun talenten gaan ontdekken. Ik voelde niet dat ik mogelijkheden of talenten had. Mede daardoor ben ik in de criminaliteit beland. Als je jongeren het gevoel geeft dat er kansen zijn, is er hoop.
Ik ben nu twee jaar clean. Ik heb vertrouwen, maar kan niet in de toekomst kijken. Verslaving ligt altijd op de loer. Als ik er niet actief aan werk is de kans op terugval groot. Ik leef volgens een bepaald programma. Ik heb een sponsor, een buddy die al dertien jaar clean is en die een eigen jeugdzorginstelling heeft. Dankzij zijn steun en inzichten en mijn bereidwilligheid om te veranderen ben ik waar ik sta.
Drugs zit diep in de wortels van Nederland. Het wordt almaar gekker. Jongeren gaan eerder gebruiken, eerder de criminaliteit in, de vergrijpen worden groter. Het is best eng. Maar drugs gaat echt niet meer weg uit Nederland. Daarom is het belangrijk om in te zetten op de juiste zorg voor de jeugd. Die is gigantisch kwetsbaar voor misbruik. Liever voorkomen dan behandelen, en daarom is preventie ook zo belangrijk.”
Lees ook de column van ons bestuurslid Bas Timman over de actuele ontwikkelingen rond de JeugdzorgPlus. Meer weten over initiatieven om te komen tot eerdere, snellere en beter passende hulp? Kijk dan op deze webpagina van StroomOP.
Eerder verschenen in de reeks “Als morgen de JeugdzorgPlus stopt” de verhalen van Giovanni Coenen, Romy, Klaas Reis, Frederique Coelman, Marleen Luimes & Elise Melker, Kavita Parbhudayal, Jan Pieter Meijer, Rochelle, Lieke van Domburgh, en Monique.
